Kreatura: listopada 2015

Przedstawiamy recenzję

z wystawy Marii Romany Gierczyńskiej

"Kwadrat - Idealny Stan Skupienia"

tekst dr Agnieszka Balewska

recenzja z wystawy Marii Romany Gierczyńskiej

"Medytacje w kwadratach" Salon Sztuki Kreatura

wystawa czynna od 15. 11. 2015 r. do 29. 11. 2015 r.

Można zastanawiać się w nieskończoność nad idealną formą kwadratu już od geometrii w klasycznym rozumieniu, bądź pojmować ją również w kontekście elementu krzyża, czy kulturowej szachownicy. Dlatego poruszanie się w tej logicznej materii na terenie sztuki, która rządzi się przede wszystkim swobodną wyobraźnią – jest szalenie trudne. Problem kwadratu też jest zarazem wysoką półką intelektualnej aspiracji, wymagającej od artysty – wysiłku, koncentracji. Już sam Malewicz w latach 20 XX wieku – rozprawiał się z płótnem kwadratu: białym, czarnym – przedstawiając swoją ideę suprematyzmu.

Ale tym razem to nie opowieść o czystym kwadracie, ale o jego wieloznacznej i niekończącej się pojemności znaków i znaczeń. A w tej – opisywanej prezentacji Marii Romany Gierczyńskiej również pojawia się forma wielokrotnych kwadratów z udziałem figuratywnych przedstawień – postaci wpisywanych w przeróżne warianty zwijanych płóciennych kształtów / form.

Artystka pokazuje te złożone obiekty przestrzenne, wycinane, klejone i komponowane w komplementarnym dialogu różnych szlachetnych materii, takich jak płótno, czy papier, karton – w uszanowaniu dla tworzyw pierwotnych, jako tych jednych z najstarszych znanych człowiekowi już w dawnych kulturach / cywilizacjach. Autorka prac, świadoma tychże elementów samej sztuki wizualnej, wspomina, iż swoje pierwsze, jeszcze nieświadome próby wycinanych form abstrakcyjnych w wypowiedzi twórczej – sięgają jej czasów dzieciństwa. A konkretnie początkowe inspiracje zaczerpnięte były / są z kultury ludowej, której elementy – motywy zostały przetworzone na użytek form abstrakcyjnych. Jednak najbardziej dynamiczną intrygą okazała się konfrontacja i spotkanie artystki z kulturowym i wizualnym zestawem – spisem znaków, zapisanych słów w „alfabecie” chińskim. Wtedy w praktyce artystycznej Marii Romany Gierczyńskiej nastąpił punkt zwrotny, który spowodował, że artystka odkryła korelacje pomiędzy doświadczaniem własnych wycinanek i niezrozumiałego, ale komunikatywnego zestawu słów – wschodniego alfabetu. Wtedy też postanowiła zapożyczyć swoje znane formy i elementarz znaczeń w procesie wycinania w kwadratach – kilkucentymetrowej wielkości, z wykrojonymi precyzyjnie, abstrakcyjnymi, miniaturowymi, geometrycznymi formami. Zbudowała w ten sposób swój pierwszy ażurowy – przestrzenny obiekt na płaszczyźnie zatytułowany: „Różaniec”, jako symboliczną i realną formę – ścieżki duchowej i mistyki w tradycji chrześcijańskiej - nam znanej.

A dzięki uniwersalnej formie właśnie: „Medytacjach w kwadratach” i miniaturowej wersji tegoż kwadratu, wielokrotnie ponawianego i rytmicznie rozmieszczanego w przestrzeniach zarówno płaszczyzny, jak i trójwymiarowej rzeczywistości – prace Marii Gierczyńskiej są komunikatywne również poza kontekstem europejskim. Są zatem dobrze rozumiane i akceptowane pomiędzy stronami sporu: czy to formalnego – estetycznego, czy kulturowego.

Ich bezwzględną wartością jest zasada cyklu i powtórzeń. Artystka sama zdaje się oddychać wizualnie bez przerwy formami swojej pracy, którą można wymierzać godzinami – latami precyzyjnych kompozycji – wycinanych, w rytmie powtarzalnej modlitwy duchowej – reguły afirmacji świata. Ta forma sztuki to próba akceptacji odmienności i zgody na wielokulturowość, bez zawiści, ksenofobii, uprzedzeń, oraz konfliktów religijnych, ale z wielkim poszanowaniem naszego wspólnego wielowymiarowego, dobra i dziedzictwa odmiennych, bądź kolejnych cywilizacji.

Na wystawie można także przeżyć duchową „Drogę Krzyżową” opracowaną z delikatnością, taktem i czułością – estymą. Precyzyjna praca na wielu płaszczyznach tejże wystawy poświęconej „Medytacjom w kwadratach”, jest rzeczywiście głęboko opisana, nie tylko wskazana i oznaczona. Jest to rodzaj i rezultat wieloletniej pracy oraz pochylanie się nad i przed czasem... Jest to również wielokrotne zatrzymywanie w punkcie wyjścia „0” wobec nieskończoności formalnej tematu „kwadrat”...

Pojawiają się też, wspomniane już płócienne figurki – postaci, wykonane ze skręconego materiału, skrawków płóciennych, czyli w rozumieniu nie tylko samej artystki – tworzywa najbliższemu ludzkiemu ciału i jednocześnie jest to też tradycyjnie respektowany materiał do malowania obrazów rozpiętych na krosnach. Postacie są rzeczywiście sugestywne, jakby żyły w miniaturowej formie, w tej rozmaitej, zagadkowej sieci ruchów – tańcu – napięć i konwulsji ciała – czy wręcz cierpienia. Oto tak widzi ludzkie – ziemskie istnienie – autorka wystawy: „Medytacje w kwadratach”. I w swojej pracy, która stanowi swoistą metaforę, jako plastyczne – ludzkie widowisko oraz wizję stałej niezawisłości kwadratu... kryje się dramat... Zdaje się, że mamy do czynienia z jakąś opowieścią, która jest gdzieś formalnie zawieszona. Nie widzimy bowiem wyraźnie, ani jej początku, ani końca. Warto doświadczać właśnie tej artystycznej wizji i rzeczywistości.

A co cieszy samą artystkę i widzów również ten – niezbity fakt, że można tej estetycznej ciszy i wielopłaszczyznowej ascetycznej narracji sztuki doświadczać w dzisiejszym świecie wbrew szybkości, pomimo – silnego i wielkiego epatowania przemocą: dot. rozmiarów, wpływów i manii wielkości w różnych postaciach i koncepcjach gry i rywalizacji: społecznej, ekonomicznej, czy politycznej. Dzieje się tak miedzy innymi, dzięki niewielkiej, ale bardzo ważnej dla kultury miasta i artystów – galerii: „Salon Sztuki Kreatura” przy ulicy Chwiałkowskiego w Poznaniu. Galeria, która jest młodą latoroślą przestrzeni – miejsca prezentacji sztuki współczesnej w Poznaniu – to zyskała sobie wierne grono sympatyków, znawców, przyjaciół za sprawą autorskiego pomysłu oraz idei sztuki ważnej – galerii – inicjatora miejsca – fotografika z tytułu i powołania – Andrzeja Maciejewskiego.

dr Agnieszka Balewska

Poznań, listopad 2015 r.

***

Zapraszamy w niedzielę 29bm o godz. 18-tej na wieczór poetycki Jerzego Grupińskiego, który odbędzie się w scenerii wystawy Pani Marii Romany Gierczyńskiej

W trakcie wieczoru można oglądać i zakupić biżuterię - rękodzieło artystyczne Pani Joanny Hreczycho

***

Salon Sztuki zaprasza także na wystawę malarstwa art. plast. prof. Grzegorza Ratajczyka pt. "Zaorana ziemiaToskanii".

Wystawa czynna od 11 grudnia br. do 10 stycznia 2016r. w czwartki, piątki, soboty i niedziele w godz. od 17-19-tej

za wyjątkiem przerwy świątecznej od 21.12.br. do 2.01.2016r.

Wernisaż w dniu 11 (piątek) grudnia br. o godz. 18-tej

ZAPRASZAMY